Кудакозорӣ
Тақрибан аз ҳудуди 50 сол пеш алоқа ба ҳифозат ва ҳимоят аз кудакон афзоиш ёфт. Гуруҳе аз соҳибназарон ҳар навъ рафтори хушунатомези бузургсолон алайҳи кудакон ва навҷавонон(аз зарбаҳои хафиф гирифта то ҳамалоти осебзои шадид) ро навъе кудакозорӣ мешинохтанд, бар ин мабно рафтори хашин амале буд, ки аз руи қасд ба таври амдӣ анҷом мегирад ва дар шахси дигар дард ё садамаи ҷисмӣ эҷод мекунад.
Аммо бархе муътақид буданд аъмоли хушунатомез ба ду дастаи табиӣ ва ғайри табиӣ тақсим мешавад ва чунон чи волидайн ё муроқибон ба қасди контурол ё ҳидояти рафтори кудак ва тарбияти саҳеҳи ӯ аз иқдомоти танбеҳӣ истифода кунанд ин рафтор табиӣ аст ва кудакозорӣ маҳсуб намешавад.
Дар муқобили ин ду дидгоҳ дар ниҳоят қонуне тасвиб ва эъломияи ҳуқуқи кудак ба соли 1959 ба тасвиби Маҷмаи Умумии Созмони Милали Муттаҳид расид. Ҳамчунин соли 1372 ҷумҳури исломӣ Эрон ба узвияти паймонномаи ҳуқуқи кудаки мусаввиби Созмони Милали Муттаҳид даромад ва ба ин тартиб роҳ барои тасвиби қавонини марбут ба пешгирӣ аз кудакозорӣ дар Эрон ҳамвор шуда аст.
Таърифи кудакозорӣ
Кудаке, ки мавриди бадрафторӣ воқеъ ва фаромуш шавад, ки вай кудакест, ки рифоҳ ва саломати равонӣ ва ҷисмии ӯ дар маърази таҳдид қарор гирифта аст.
Ба чӣ рафторҳое кудак озорӣ мегӯем? Кудакон ба иллати вижагиҳое, ки аз назари синӣ доранд бисёр осебпазиранд ва ниёз ба ҳимоят ва муроқибати мо доранд, аммо гоҳе бузургсолон ба далоили мухталиф ба ҷои ҳимоят ва мувозибат аз кудакон ононро мавриди озор қарор медиҳанд.
Кудакозорӣ шомили рафторҳоест, ки тавассути афроди дигар хусусан бузургсолон нисбат ба кудакон анҷом мегирад ва ба навъе ба саломати ҷисмӣ ва равонии кудак осеб мерасонад. Рафторҳое, ки ба сурати тасодуфӣ анҷом мешавад кудакозорӣ ба хисоб намеоянд; монанди ин ки кудаке ба иллати тасодуф бо мошин дучори нақс ҷисмӣ шавад.