Хонавода ва зиндагии заношӯйи

Дини  мубини  Ислом  дар  таълимоти  худ  ба  ҷойгоҳи  оила  ё  хонавода  аҳамияти  бисёр  ҷиддӣ  қоил  аст.  Омӯзиши  фармудаи  сарчашмаҳои  исломӣ  нишон  медиҳад,  ки  ин  дини  мубин  тамоми  ҷанбаҳои  шаръӣ,  маънавӣ,  ахлоқӣ,  ҳуқуқӣ,  отифӣ,  равонӣ  ва  моддию  иҷтимоии  ниҳоди  оила  ва  зиндагии  оилавиро  дар  назар  гирифта,  нисбат  ба  он  таълимоти  бисёр  табиӣ  ва  бисёр  мукаммалеро  пешниҳод  менамояд. Ислом  барои  нигаҳдории оила  дастуру  таълимоти  зиёдеро  ба  башар  пешниҳод  намудааст.  Дар  ин  таълимоти  васеъ   пеш  аз  ҳама  ба  асли  муҳаббату  раҳмат  таъкид  гаштааст,  ки  он  ба  маънои  меҳрубонию  эҳтирому  вафодории  ҳамсарон  нисбати  ҳамдигар  мебошад.  Зеро  маҳз  муҳаббат  боис  мегардад,  ки  зану  мард  аз  ҳамдигар  хурсанд  буда,  аз  ҳаёти  оилавӣ  розӣ  гарданд  ва хонаводаи  устувор  ва  зиндагии  ором  дошта  бошанд.
Бо  баъзе  мавридҳое  рӯ  ба  рӯ  мешавем,  ки  ин  хонаводаи  устувор  ва  зиндагии оромро  аз  байн  мебарад.
-Нофармони  аз  шавҳар  ва  баланд  кардани  садо  дар  баробари  ӯ  ва  носипосӣ  ва  инкори  хӯбиҳояш  ва  ҳамеша  бо  сабаб  ва  бесабаб  аз  ӯ  гила  доштан
Аз  аммаи  Ҳусайн  ибни  Муҳсин  ривоят  кардаанд,  ки  гуфт:  «Барои коре  пеши  Паёмбари  Худо(с)  рафтам.  Ҳазрат  фармуд:  Ин  зан  кист!  Оё  шавҳар  дорад?  Арз  кардам:  Бале,  фармуд: Дар  ҳаққи ӯ  чигӯнаӣ?  Гуфтам:  Ҳеҷ  ҳаққеро  аз  ӯ  фурӯ  намегузорам,  магар  ин  ки  натавонам.  Фармуд: Ту  дар  назди  ӯ  чӣ  ҷойгоҳе  дорӣ?  Қатъан  ӯ  сабаби  биҳиштӣ  ё  дӯзахӣ  шудани  ту  хоҳад  буд». (Ривояти  Нисойи)
Ҳамчунин  Паёмбар  салаллоҳ  алайҳи  вассалам  фармудааст:  «Агар  мехостам  шахсеро  фармон  диҳам,  то  барои  касе  ба  саҷда  афтад  қатъан  занро  фармон  медодам,  то  барои  шавҳараш  саҷда  кунад». (Ривояти  Тирмизӣ  ва  Аҳмад)
Бинобарин  шавҳар  бар  ҳамсараш  ҳаққи  бузурге  дорад  ва  фармонбарӣ  аз  ӯ  воҷиб  аст.  Ростӣ  чигӯна  аст    ҳоли  заноне,  ки дар  ҳаққи шавҳарҳояшон  саҳлангоранд  ва  аз  ӯ  нофармонӣ  мекунанд  ва  ӯро  аз  худ  норозӣ  нигаҳ  медоранд.
Паёмбар  салаллоҳ  алайҳи  вассалам  фармудааст:  «Се  гуруҳ  ҳастанд,  ки  намоз  ва  дуояшон  болотар  аз  гӯшҳояшон  намерасад:  Бардаи  фирорӣ,  то  ин  ки  боз  гардад,  зане  ки  шабро  ба  субҳ  расонад  ва  ҳамсараш  аз  ӯ  хашмгин  бошад  ва  пешвоӣ   мардуме,  ки  ӯро  дӯст  намедоранд».  (Ривояти  Тирмизӣ)
-Мухолиф  бо  чанд  занӣ  ва  хоин  донистани  шавҳараш  дар  ҳаққи  ҳамсараш  ба  сабаби  ин  ки  чандзаниро  раво  донистааст,  ҳарчанд  битавонад  ба  шароит  ва  одоби  он  амал  кунад
Чунин  нигарише  дуруст  нест,  зеро  Худованд  фармудааст:  «Ва  агар  дар  иҷрои  адолат  миёни  духтарони  ятим  бимнокед,  ҳарчӣ  аз  занони (дигар),  ки писанд  афтад,  ду  ду,  се  се,  чаҳор  чаҳор,  ба  зани  бигиред.  Пас  агар  бим  доред  ба  адолат  рафтор  накунед  ба  як  (зани  озод)  ё  ба  ончӣ  (аз  канизон)  молик  шудаед  иктифо  кунед.  Ин  худдорӣ  наздиктар  аст  то  ба  ситам  гароед».  (Сураи  Нисо,  ояти 3)
Бинобарин,  Худованд  асли  чандзаниро  раво  доштааст,  гарчи  онро  машрӯт  ба  одоб  ва  шароит  донистааст  ва  наметавон  мутлақан  онро  ѓайри  қобили  қабул  ва  нописанд  донист,  зеро  дар  ин  сурат  мисдоқи  ин  фармудаи  Худованд  мешавем,  ки  мефармояд:  «Ин  бадон  сабаб  аст,  ки  онон  ончиро  Худо  нозил  кардааст  хӯш  надошта  ва  Худо  низ  корҳояшонро  ботил  кард».  (Сураи  Муҳаммад,  ояти 9)
Худованд  дар  ояйи  дигар  мефармояд:  «Ва  ҳеҷ  мард  ва  зани  муъминро  насазад,  ки  чун  Худо  ва  фиристодааш  ба  коре  фармон  диҳанд,  барои  онон  дар  корашон    ихтиёр  бошад  ва  ҳар  Худо  ва  фиристодаашро  нофармонӣ  кунад,  қатъан  дучори  гумроҳии  ошкоре  гардидааст».  (Сураи  Аҳзоб,  ояти 36)
-Ифшои  ончӣ  дар  равобити  заношӯйи  рух  медиҳад,  аз  қабили  гуфтугӯҳои  шахсӣ,  асрор  ва  ихтилофоте,  ки  миёни  ҳар  зан  ва  шавҳаре  вуҷуд  дорад
Инҳо  ҷузъи  асрори  зан  ва  шавҳар  аст  ва  намебояд  онҳоро  пеши  хешовандон,  дӯстон  ва  дигарон  фош  намуд,  ба  хусус  умури  марбут  ба  равобити  ҷинсии  миёни  зан  ва  шавҳар,  ки  ҷудо  бояд  аз  боз  гуфтани  онҳо  худдорӣ  кард.
Аз  Абусаиди  Худрӣ  ривоят  шудааст,  ки  Паёмбари  акрам  салаллоҳ  алайҳи  вассалам  фармуданд:  «Бадтарин  ҷойгоҳи   рӯзи  Қиёмат  мутааллиқ  ба  мардоне  аст,  ки  бо  ҳамсарони  худ  ҳамбистар  мешаванд  ва  сипас  асрори  ҳамбистариро  ба  дигарон  бозгӯ  менамоянд».
-Коҳиши  ѓайризарурии  таваллуди  фарзанд  ва  талош  барои  маҳдуд  кардани  насл.  Амре,  ки  муҷиби  коҳиши  уммати  исломӣ  мешавад
Паёмбари  акрам  салаллоҳ  алайҳи  вассалам  фармудааст:  «Бо  заноне,  ки  бисёр  меҳрубон  ва  бача  мезоянд  издивоҷ  кунед,  зеро  касрати  шумо  муҷиби  ифтихори  ман  дар  баробари  умматҳои  дигар  аст».  (Ривояти  Абудовуд  ва  Нисойи)
Набояд  аз  тарси  фақр  ва  тангдастӣ  аз  доштани  фарзанди  бештар  худдорӣ  кард,  зеро  Худованд  чунонки  ба  шумо  рӯзи  додааст,  рӯзи  ононро  низ  хоҳад  дод   ё    магар  ба  сурате,  ки  дар  ин  миён  зарурат  ва  узре  вуҷуд  дошта  бошад,  монанди  беморӣ  ё  нотавонӣ  дар  тарбияти  онон.
Худованди  баландмартаба  мефармояд:  «Ва  чӣ  басо  ҷондороне,  ки  рӯзии  худро  барнамедоранд,  Худо  онҳоро  ва  шуморо  низ  рӯзи  медиҳад  ва  ӯст  шунавоӣ  доно».  (Сураи  Анкабут,  ояти  60)
Ҳамчунин  раво  нест  ба  сабаби  тарс  аз  шикаста  шудан  ва  аз  даст  додани  зебойи  ва  нишоти  ҷавонӣ  аз  доштани  фарзандони  бештар  сар  боз  зад.  Ва  ба  ёд  дошта  бошед,  ки  инсон  чун  аз  дунё  равад,  парвандаи  аъмолаш  баста  мешавад,  магар  дар  се  маврид,  ки  яке  аз  онҳо  доштани  фарзанди  солеҳ  аст,  ки  барои  ӯ  дуо  мекунад.  Аз  инрӯ  агар  дороӣ  фарзандоне  боши,  ки  ононро  тибқи омӯзаҳои  динӣ  тарбият  карда  бошӣ,  пас  аз  маргат  низ  аз  натиҷаи  ин  корат  баҳраманд  хоҳӣ  шуд.
-Масъул надоштани худ дар баробари Худованд нисбат ба  хонавода
Паёмбари  Худо  салаллоҳ  алайҳи  вассалам  фармудааст:  «Ҳамаи  шумо  дар  масъулият  доштан  чун  шубонед  ва  ҳамаи  шумо  дар  қиболи  раъияти  худ  масъул  ҳастед.  Пешво  ва  раҳбар  чун  шубон  аст  ва  дар  қиболи  раъияташ  масъул  аст  ва  мард  дар  хонаводааш  чун  шубон  аст  ва  дар  қиболи  раъияташ  масъул  аст  ва  зан  дар  хонаи  ҳамсараш  чун  шубон  аст  ва  дар  қиболи  раъияташ  масъул  аст».
-Водор  сохтани  шавҳар  барои  таҳияи  ончӣ  ки  фаротар  аз  тавон  аст. Аз  қабили  харидани  лавозимоти  зиннатии манзил,  ҳадияҳо  ва  пӯшокиҳои  қимматӣ.
-Талош  ва  диққат  накардан  барои  зебо  ва  ороста  зоҳир  шудан,  ба  ҳангоми  омадани  шавҳар  ба  манзил
Бархе  аз  занон  бо  либоси  ошпази,  ки  бӯйи  ѓизо  ба  худ  гирифтааст  аз  шавҳарашон  истиқбол  мекунанд,  вале  бар  акс  вақте  барои  дидори  дӯстонашон  аз  манзил  берун  мераванд,  комилан  худро  ороста  ва  зебо  менамоянд.
-Дархости  талоқ  бидуни  ҳеҷ  мушкил  ва  сабаби  шаръӣ
Паёмбари  акрам  салаллоҳ  алайҳи  вассалам  фармудааст:  «Ҳар  зане,  ки  бидуни  ҳеҷ  мушкиле  аз  шавҳараш  талоқ  дархост  намояд  бӯйи  биҳишт  ҳам  бар  ӯ  ҳаром  аст».    (Ривояти  Абудовуд  ва  Ибни  Моҷа)